งานวิจัยได้ทำการวิเคราะห์การคิดของนักทฤษฎีสมคบคิด

ตัวละครที่เชื่อในการสมคบคิดอย่างเจ้าหน้าที่ FBI อย่าง Fox Mulder ใน The X Files หรือศาตราจารย์ Robert Langdon ใน The Da Vinci Code นั้น พวกเขามีแนวโน้มไม่ยอมรับในเรื่องของความบังเอิญหรือความน่าจะเป็น แม้ว่าเหตุการณ์ต่างๆส่วนใหญ่เกิดขึ้นอย่างบังเอิญตามความคิดหรือตามที่ได้คาดเอาไว้

นักวิจัยได้อธิบายถึงอคติของความบังเอิญที่อาจอธิบายได้ถึงข้อมูลเกี่ยวกับหลักการสมคบคิดในโลกแห่งความเป็นจริง แต่ก็มีงานวิจัยใหม่ที่มาจากมหาวิทยาลัย Fribourg กับ Paris-Saint-Denis ที่ชี้ให้เห็นว่า ไม่มีหลักฐานที่บ่งบอกได้ถึงความเชื่อมโยงระหว่างการคิดของนักทฤษฎีสมคบคิดกับการรับรู้ เป้าหมายหรือความตั้งใจ

“พวกเราไม่อาจยืนยันได้ถึงข้อสมมุติฐานที่ว่า พวกเขามีแนวโน้มไม่ยอมรับความบังเอิญหรือรับรู้ข้อมูลเพียงแค่ด้านเดียวที่นำไปสู่ความเชื่อมโยงกับหลักทฤษฎีสมคบคิด” กล่าวโดย Sebastian Dieguez “แม้ข้อมูลด้านลบไม่ได้เป็นที่ได้ยอมรับในทางวิทยาศาสตร์ พวกเราคิดว่า ผลลัพธ์ที่ออกมามีคุณค่าต่อการวิเคราะห์ เนื่องจากพวกเขาต้องนำเรื่องนี้มาถกเถียงกันอย่างเป็นวงกว้างและเป็นบ่อให้เกิดแนวคิดที่นำไปสู่การสร้างความคิดของนักทฤษฎีสมคบคิด โดยเป็นระบบการคิดที่ไม่ได้ซับซ้อนและสามารถทำความเข้าใจได้ง่าย พวกเราจึงต้องระมัดระวังในการอธิบายเกี่ยวกับทฤษฎีสมคบคิดที่ผู้คนส่วนใหญ่เชื่อกันให้มาก”

ในการวิเคราะห์ความเชื่อมโยงระหว่างความเชื่อของนักทฤษฎีสมคบคิดกับการรับรู้ความบังเอิญนั้น นักวิจัยได้ทำการออกแบบการทดลอง 3 ครั้งโดยทำการสอบถามผู้เข้าร่วมให้ทำการมองดูที่แถว X กับ O  12 แถวพร้อมกับคาดการณ์ผลลัพธ์ที่ออกมา

การทดลองครั้งแรกนั้น นักศึกษาที่เข้าร่วม 107 คนได้บอกว่า เหรียญบางแถวมีการออกหัวก้อยไม่เหมือนกัน และด้วยเหตุนี้มันก็เป็นเรื่องบังเอิญที่พวกเขาบอกว่า ผลลัพธ์ที่ออกมาในแถวอื่น ๆ มันไม่ได้เป็นเรื่องบังเอิญ อย่างเช่นเป็นรูปแบบการคำนวณทางคอมพิวเตอร์หรือเป็นสัญลักษณ์ที่บอกว่า ทีมไหนชนะหรือแพ้ โดยผู้เข้าร่วมได้ทำการดูอีก 40 แถว โดยแต่ละแถวนั้นมันชี้ให้เห็นถึงความบังเอิญเพียงแค่ 1 ส่วน 6 เท่านั้น

งานวิจัยต่อมาเป็น “การตีความ” ในส่วนที่ไม่มีความเชื่อมโยงกัน ผู้เข้าร่วมได้ประเมินความเชื่อเกี่ยวกับทฤษฎีสมคบคิดกับทฤษฎีสมคบคิดที่พวกเขาเชื่อ (เช่นมนุษย์เหยียบดวงจันทร์) และการรับรู้เกี่ยวกับทฤษฎีสมคบคิดในแต่ละช่วงเวลา

ผลลัพธ์ที่ออกมาชี้ว่า ผู้เข้าร่วมมีการตอบสนองต่อทฤษฎีสมคบคิดไปในทิศทางเดียวกัน พูดง่าย ๆ ก็คือ ผู้เข้าร่วมที่มีความเชื่อในเรื่องทฤษฎีสมคบคิดอยู่แล้วมีแนวโน้มที่จะเชื่อในทฤษฎีสมคบคิดในเรื่องอื่น ๆ ด้วย

แต่นักวิจัยไม่ได้ค้นพบหลักฐานอื่น ๆ ที่ชี้ว่า ผู้คนที่มีแนวโน้มเชื่อในทฤษฎีสมคบคิดมีแนวโน้มคิดหรือมองไปในทิศทางเดียวกัน

งานวิจัยต่อมาได้ทำการสำรวจนักศึกษา 123 คนและทางออนไลน์ที่เป็นวัยผู้ใหญ่ 217 คนโดยใช้รูปแบบการทดสอบเดียวกัน โดยผู้เข้าร่วมที่เชื่อในทฤษฎีสมคบคิดมีแนวโน้มเชื่อทฤษฎีสมคบคิดอื่น ๆ ด้วย แต่ยังไม่มีหลักฐานที่ชี้ว่า คนที่เชื่อจะมีอคติในการรับรู้สิ่งที่นักวิจัยนำมาทดสอบ

งานวิจัยทั้ง 3 ชี้ว่า ผู้เข้าร่วมมีความอ่อนไหวต่อแบบทดสอบที่มีความซับซ้อน ตัวอย่างเช่นพวกเขามีแนวโน้มที่คิดว่า แถว XXXXXXXXXOOX มีความบังเอิญน้อยกว่าแถว XOOXOXOOOOXX ผลลัพธ์ที่ออกมามีความเป็นไปได้ว่า ความไม่แน่นอนในค่าอัลกอริทึมเป็นตัวออกแบบแถวพวกนี้ ชี้ให้เห็นว่า ผู้เข้าร่วมมีการปรับความคิดให้สอดคล้องกัน ในขณะเดียวกันดูเหมือนว่าพวกเขาคิดว่า เป็นเรื่องบังเอิญมากกว่า

“ทฤษฎีสมคบคิดในเวลานี้เป็นที่ได้รับการยอมรับเป็นวงกว้าง ทำให้พวกเขาสามารถรับรู้ความเชื่อได้อย่างรวดเร็ว บางครั้งพวกเขาสามารถสร้างทฤษฎีได้ไม่กี่นาทีหลังจากที่รับรู้เหตุการณ์นั้นแล้ว” กล่าวโดย Dieguez “งานวิจัยได้ชี้ให้เห็นว่า การตัดสินใจของพวกเขามาจากผลกระทบทางด้านสุขภาพ การเมืองและพฤติกรรมการลงคะแนนเสียง  ความเชื่อในวิทยาศาสตร์และความคิดสุดโต่งกับการใช้ความรุนแรง งานวิจัยของพวกเราช่วยให้ทำความเข้าใจกลไกจิตวิทยาและความคิดสังคมได้ หรือในกรณีตัวอย่างนี้ไม่ได้สนับสนุนหลักความเชื่อใดความเชื่อหนึ่ง”

ผู้แปล : Mr.lawrence10

ที่มา : sciencedaily.com